|
Дзея адбываеццца ў ваколіцы Мінска, у вёсцы Ш… Сялянскі падворак. Злева хата, хлеў, сабачая будка.
Справа новы, па-мастацку выфарбаваны плот з весніцамі — адна ляска зялёная, другая чырвоная,
трэцяя зноў зялёная і гэтак далей, — за якім прабягае шаша. Гарачы чэрвеньскі дзень.
Зоя таўчэ ў дзежцы свінням бульбу і напявае:
Тонкая сасёнка ў лесе зашумела,
Маладая дзяўчыначка замуж захацела.
Ці ты, дзяўчыначка, век хлеба не ела,
Што ты, маладзенька, замуж захацела?
Лепей стань, падумай, каб не ашукацца.
Будзе табе горай, як у роднай маці.
Сядзеш над калыскай, будзеш калыхаці:
«Люлі, люлі, мой сыночак», песенькі спяваці.
З боку шашы чуваць покліч: «Зойка! Зойка!»
Зоя: Хіба нешта здарылася (глядзіць, прыклаўшы да вачэй далонь брылём).
На падворак забягае Люда. Яна басанож, у паркалёвай сукенцы.
З будкі высоўваецца Рыжык.
Рыжык: Гаў, гаў, гаў!
Зоя (на Рыжыка): Сціхні! (Рыжык хаваецца)
(да Люды) Што, што такое?!
Люда (пляснуўшы рукамі): Бачыла!
Зоя: Што бачыла?
Люда: Не што, а каго.
Зоя: Ну дык каго?
Люда (цягне палец угору): Яго самога.
Зоя: Каго яго самога — Бога?
Люда: Не, якога Бога, прэзідэнта.
Зоя: Ідзі ты!
Люда: Во крыж (жагнаецца), што праўда.
Зоя: Як жа табе гэта ўдалося?
Люда (разводзіць у бакі рукі): І сама не ведаю. Проста цуд нейкі.
Зоя: Цуд цудам, але нештачкі ж адбылося, не сам жа ён да цябе прыцёгся?
Люда: Ведама, чаго ён да мяне пацягнецца?
Зоя: То кажы, не цягні ката за хвост.
Люда: Зараз, дай ачомацца… Гэта ж я агарод палола, ну і нешта гэдак мяне знячэўку змарыла…
Зоя: Дзіва што, гарачыня такая.
Люда: Вось я пад яблыняй прылегла на траўку і задрамала.
Зоя: І што?
Люда: Як вочы расплюшчыла, гляжу праз ляскі: машыны лятуць. І тут быццам чорт у мяне ногі
пазычыў — падхапіў і гэльц праз плот.
Зоя: Ну, ну?
Люда: Тут я яго і ўбачыла.
Зоя: У машыне?
Люда: Анягож, у чорнай такой, вялізнай, адразу за міліцэйскай ішла.
Зоя: І які ён?
Люда: Рыхтык як у тэлевізары.
Зоя: А?..
Люда: Чакай, чакай, бо гэта яшчэ не ўсё.
Зоя: Няўжо спыніўся?
Люда: Не, рукой памахаў. Вось так (махае рукой).
Зоя: А ты?
Люда: А я ў адказ, вось гэтак (зноў махае).
Зоя: Эх, пашчасціла табе, Людка.
Люда: І не кажы.
Зоя: Як нікому.
Люда: Ага, будзе на старасці што ўспомніць. Але, думаю, каб не пайшла я палоць агарод і не
прылегла б на траўцы пад яблыняй, дык не пабачыць мне гэтага шчасця, як сваіх вушэй. І вось
яшчэ што цікава: сон я ўчора бачыла, нават Сяргею раніцай перагаворвала. Быццам падняла я
квахтуху, месяц ужо як сядзіць…
Зоя: У сне?
Люда: Што ў сне?
Зоя: Квахтуха сядзіць?
Люда: Не, квахтуха насамрэч сядзіць, а ў сне падняла, каб падзівіцца, ці не пачалі кураняты
вылупляцца, а пад ёй не яйкі, а…
Зоя: Што, што?
Люда: Грошы.
Зоя: Ну?!
Люда: Буду я выдумляць.
Да весніц падыходзіць Сяргей.
Рыжык (высунуўшы з будкі галаву): Гаў, гаў, гаў!
Зоя (пагразіўшы Рыжыку кулаком): Я табе!
Рыжык хаваецца.
Сяргей (да Люды): Вось ты дзе! Агарод прапалола?
Люда: Адчапіся са сваім агародам.
Сяргей: Што?! Ідрыт тваю ў каршэнь! Ты, баба, з глузду з’ехала ці блёкату аб’елася?
Люда: Нікуды я не з’язджала і не нічога не ела.
Сяргей: Значыцца, шарыкі за ролікі закаціліся.
Люда: І нічога ў мяне не закочвалася.
Зоя: Яна прэзідэнта бачыла.
Сяргей: Якога прэзідэнта?
Люда: Нашага, якога ж яшчэ.
Сяргей: Ну і што, я яго штодня бачу — як тэлевізар уключу, так ён і там.
Люда: А я ўжывую, вось як цябе.
Сяргей: Як мяне? Не веру.
Люда: Каб праваліцца мне на гэтым месцы, калі маню.
Зоя: Яна заснула пад яблыняй і, калі ён праязжаў, цераз плот пераскочыла.
Сяргей: Ну, што заснула пад яблыняй, я паверу адразу і безумоўна, а вось што цераз плот
пераскочыла, моцна сумняваюся.
Зоя: Яе чорт перакінуў.
Сяргей: Гэта іншая справа. З гэтага трэба было і пачынаць. (да Люды) Але глядзі, баба, каб не
падвёў цябе гэты чорт пад абух.
Люда: З якой гэта такой ласкі?
Сяргей: Ну як, хіба не хадзілі міліцыянты па хатах, не казалі, каб не вытыркаліся? Калі сам (падымае
палец угору) праязжае? Вось, Зоя хай скажа.
Зоя: Было, было: і хадзілі, і казалі.
Сяргей: І хіба не папярэджвалі пра наступствы? Жонка, га, жонка, чаго маўчыш?
Люда: Па-па-папярэджвалі.
Сяргей: Дык што ж ты, дурніца, лезеш ваўку ў зубы?
Люда: Я, я…
Сяргей: Што ты, ты? Вунь, глядзі, Рыжык (паказвае пальцам на будку). Загадала гаспадыня не
высоўвацца — ён і не высоўваецца, бо з розумам у галаве, хоць і сабака. А дзе твой розум быў,
калі цераз плот сігала?
Люда: Не ведаю.
Сяргей: А хто ведае?
Зоя: Чорт. Гэта ж ён яе папутаў. Факт.
Сяргей: Сапраўды. Няма чым крыць.
Люда: Ён нават мне памахаў.
Сяргей: Хто, чорт?
Люда: Які чорт? Прэзідэнт. Вось так (махае рукой).
Сяргей: Ідрыт тваю макаўку!
Люда: А я яму вось гэдак (зноў махае).
Сяргей: Усё, баба, капец табе, у Сібір паедзеш, на тры гады, не меней. А там тры гады як у нас
трыццаць. Увогуле вернешся, хаця гэта наўрад, бо адтуль мала хто варочаецца, старэнькай. І май
на ўвазе: я не дзекабрыст, за табой не паеду. (глядзіць на Зою) Вось, Зою вазьму і жыцьмем разам.
Зоя, ты як, пойдзеш за мяне?
Зоя (збянтэжана): Я?
Сяргей: А што тут за дзіва? Ты ўдава, я без трох хвілін удавец. Чаму нам не сысціся?
(Да Люды) А ты ў Сібір.
Люда (згодна ківае галавой): Ага.
Сяргей (да Зоі): Падзівіся на яе — думае кпім.
Люда: А то не!
Сяргей: Што ж, як кажа аграном: сцяг табе ў рукі. (глядзіць у бок шашы) Вунь баба Вера клыпае.
Нешта ж яна пра Сібір павінна памятаць, не дазвання ж здзяцінела.
Зоя: Яна яшчэ за цябе разумнейшая.
Сяргей: Пагатоў (крычыць і махае рукой). Баба Вера! Баба Вера! Ідзіце сюды.
Падыходзіць баба Вера, маленькая і высахлая на смарчок старая, у платку і шарсцяной сукенцы
да пят, з кіёчкам, і спыняецца ля весніцаў.
Рыжык высоўвае з будкі морду, каб гаўкнуць, але Зоя паказвае яму кулак, і ён хаваецца.
Сяргей: Добрага, баба Вера, здароўя!
Баба Вера: От, якое там у мяне здароўе, каб табе такога здароўя.
Зоя: А што такое?
Баба Вера: Ды баліць усё, дзеткі, рады нямашака.
Сяргей: А што, што менавіта баліць?
Баба Вера: Я і кажу: усё, ці ты аглух?
Сяргей: Не, не аглух. Баба Вера!
Баба Вера: Чаго табе?
Сяргей: Вы ж у Сібіры былі?
Баба Вера (да Зоі): З фапа, дзеткі, іду.
Зоя: З амбулаторыі?
Баба Вера: Ага, з фапа.
Сяргей: Вашу ж сям’ю як кулакоў у трыццаць чацвёртым годзе выслалі?
Баба Вера (да Зоі): Прасіла ў дохтура, каб якога парашку даў.
Зоя: І што?
Сяргей: Вы ж, кажуць, толькі ў пійсят сёмым вярнуліся.
Баба Вера (да Зоі): Не, парашку не мае (дастае з кішэні цыдулку і падае Зоі). Вось толькі паперкі нейкія.
Зоя (паглядзеўшы): Гэта ж рэцэпт, з ім ў аптэку трэба.
Баба Вера: Святы Божа! Святы моцны! (жагнаецца) Выратуй і памілуй! (жагнаецца) Век ніякіх аптэкаў
не ведала і не хачу. (забірае ў Зоі цыдулку і хавае сабе ў кішэнь) Пайду ўжо.
Зоя: Пастойце яшчэ крыху, адпачніце.
Баба Вера: Не, у магазін спяшаюся.
Зоя: Чаго ў магазін?
Баба Вера: Цукру хачу ўзяць.
Люда: Цукру? Дык вы ж, я бачыла, учора бралі.
Баба Вера: Ну брала, але яшчэ трэба.
Люда: Гарэлку гнацьмем?
Баба Вера: Якую гарэлку, на ліха яна мне?
Люда: На продаж.
Баба Вера: Барані бог (жагнаецца).
Люда: А калісь гналі.
Баба Вера: Не было такога, не было, гэта нагавор.
Люда: Добра, хай сабе нагавор. Баба Вера, мне б змеявік, га?
Баба Вера: Няма ў мяне нічога.
Люда: Я б купіла.
Баба Вера: Вечарам зайдзі.
Сяргей: Чакайце, чакайце, а Сібір?
Зоя: Дык навошта вам столькі цукру?
Баба Вера: А раптам вайна?
Баба Вера адыходзіць.
Сяргей (гледзячы бабе Веры ўслед): Як на вайну, дык не забылася, а пра Сібір нават успамінаць
баіцца. Во як там, ідрыт яе ў корань, добра. (да Люды) А табе той змеявік патрэбны?
Люда: Патрэбны.
Сяргей: З сабой павязеш?
Люда: Куды?
Сяргей: На кудыкіну гару. (глядзіць у бок шашы) Нехта сунецца.
Зоя (прыгледзеўшыся): Як быццам Лібай.
Сяргей: Так, гэта ён. Во хто пра Сібір усё-ўсенька, як поп пра пекла, ведае; ён жа настаўнік геаграфіі.
Зоя: І гісторыі, гісторыю ў нас вёў.
Люба: А ў нас літаратуру. Як там: моцна трымаўся юнак на дапросе, тоячы думкі і словы свае…
Паўза.
Усё, далей забылася…
Сяргей: Эх ты: вораг-фашыст дакурыў папяросу, і камсамольскі білет падае.
Падыходзіць Лібай, сівы, хударлявы, у паношаным шэрым касцюме, з партфелем.
Рыжык высоўвае з будкі морду, але заместа таго, каб гаўкнуць, ляпае зубамі, хапаючы на ляту
муху, пасля чаго хаваецца.
Усе вітаюцца, мужчыны за руку.
Зоя: Вы са школы? Як там мая Юлька?
Лібай: Нічога, нічога, разумная дзяўчынка. Толькі далей трэба вучыцца.
Зоя: І я ёй пра тое.
Лібай: А яна?
Зоя: Вецер у галаве.
Лібай: Маладзенькая.
Зоя: Анягож.
Сяргей (да Лібая): А няўжо вы не на пенсіі?
Лібай: Каторы год, але вось, падсабляю роднай школе, пакуль магу.
Сяргей: Вы яшчэ зможаце, рыпучае дрэва, кажуць, доўга жыве.
Лібай: Але ёсць і такая прымаўка: цешыўся старац, што перажыў марац, ажно ў маю нясуць яго
да гаю. Дык што ты хацеў?
Сяргей: Пра Сібір запытацца.
Лібай: А ты ў школу хіба не хадзіў?
Сяргей: Хадзіў, але ўсё забыўся.
Лібай: Дрэнна, Сярожа.
Сяргей: Вядома, чаго тут добрага. Але я не вінаваты, я ж на трактары. Калі і былі якіясь мазгі (стукае
пальцам сабе па лбе), дык усе павытрасаліся.
Лібай: Ведаю, што ты на трактары, ты ж летась мне бульбу абганяў.
Сяргей: І сёлета абганю, а як жа. Вось скончу ля Чорнага лесу гараць, за тры дні ўпраўлюся, і абганю.
Лібай: Заране дзякую.
Сяргей: Калі ласка!
Лібай: А сёння што лынды б’еш?
Сяргей: Выходны выбіў, у гэтым месяцы першы.
Лібай: Зразумела. Дык што хацеў?
Сяргей: Гэта, пра Сібір, значыць (ківае галавой на Люду), хочам тое-сёе даведацца.
Лібай: Сібір — гэта абшырны геаграфічны регіён у паўночна-ўсходняй частцы Еўразіі, плошчай каля
10 міліёнаў квадратных кіламетраў.
Сяргей: Ого!
Лібай: Нашай сінявокай на ёй можна змясціць каля сотні.
Сяргей: Гэта разлеглася, дык разлеглася. Вось бы, ідрыт яе, упоперак пераараць.
Лібай: Сібір — маланаселеная тэрыторыя. Усяго там пражывае каля 40 міліёнаў чалавек.
Сяргей: Неўзабаве будзе больш.
Лібай: Клімат значнай часткі тэрыторыі суровы, рэзка кантынентальны, халодны і паўночна-арктычны.
Сярэднегадавая тэмпература ніжэй за нуль. У асноўным Сібір — гэта вечная мерзлата. Такім чынам,
пераараць табе, Сяргей, яе наўрад ці ўдасца.
Сяргей: Шчыра, я і не збіраюся.
Лібай: Затое ў Сібіры выяўленыя вялікія паклады каменнага і бурага вуглю, радовішчы нафты і газу,
рэдкіх і каляровых металаў, алмазаў, золата, графіту і іншага.
Сяргей: Якраз будзе каму здабываць.
Лібай: А навошта табе гэта, на заробкі сабраўся?
Сяргей: Не я, а яна вось (паказвае на Люду).
Лібай: Хто?
Сяргей: Мая жонка.
Лібай: Ідзі ты!
Сяргей: Святая праўда.
Лібай: Люда, ты што, захварэла?
Сяргей: Яна не па добрай волі, яе туды вышлюць.
Лібай: Як?! За што?
Сяргей: А яна, калі прэзідэнт праязджаў, цераз плот пераскочыла і памахала яму рукой.
(да Люды) Пакажы, як махала. (Люда паказвае)
Лібай: Вось здзівачыла дык здзівачыла.
Сяргей: А ён ёй у адказ, вось гэтак. (паказвае, як махала Люда)
Лібай: Ха-ха.
Сяргей: Вельмі карцела ўбачыць.
Лібай: А тэлевізар навошта?
Сяргей: І мы ёй пра гэта.
Лібай: А яна?
Сяргей: Адмаўляе.
Лібай: На якой падставе?
Сяргей: Нячысцік, кажа, падаткнуў.
Лібай: Так-так, бачна рука д’ябла. Але ж Сібір у Расеі, а мы як быццам самастойная дзяржава.
Сяргей: Вось менавіта: як быццам, бо, па-першае, у нас з імі хаўрус, а па-другое наш (падымае палец
угору) з іхнім заключылі пагадненне, што нашую пятую калону, ну і далучаных да яе, па ўласнай
дурасці ці так, ад няма чаго рабіць, таксама розных незадаволеных языкастых і рызыкантаў, у Сібір
вывозіць.
Лібай: Ды ну!
Сяргей: Але гэта пакуль таямніца (аглядаецца і прыціснуўшы да вуснаў палец): ц-ц… нікому, маўчок.
Лібай (таксама аглянуўшыся, прыцішаным голасам): А скуль, калі таямніца, ведаеш?
Сяргей: Чалавек адзін з Мінска казаў.
Лібай: Той, што хату каля царквы купіў?
Сяргей: Ён. Я яму гаўна на агарод прывозіў, ну і разгаварыліся.
Лібай: Ясна. Добра, пайшоў я (дастае з кішэні насоўку і выцірае лоб і шыю). Пячэ, як у апраметнай.
Усяго добрага!
Сяргей і Зоя (разам): Да пабачэння!
Лібай: А ты, Люда, не гаруй, мо абыдзецца.
Сяргей: Абыдзецца, як жа. Казаў і не раз: не лезь, жаба, дзе коней куюць. Дык што вы думаеце: хоць
кол на галаве, быццам не чуе.
Лібай: І праўда, Люда, ты б паасцераглася. Час такі, ого, нядобры час.
Сяргей: А калі быў добры, га?
Лібай (падумаўшы): Ніколі.
Лібай адыходзіць.
Люда (у роспачы, нічога не разумеючы): Але ж я не хацела! Я нічога такога! Я наадварот…
Сяргей: Гм, не хацела яна. Мо і не хацела. Толькі так ці інакш, а за правінку чэшуць спінку.
Зоя (глядзіць у бок шашы): Міліцыянты ідуць.
Сяргей (таксама паглядзеўшы): Лёгкія на ўспамін.
Люда (перахопленым голасам): А божа мой!
Сяргей: Стань за мной.
Люда хаваецца за Сяргеем.
Да весніц падыходзяць два міліцыянты, з дручкамі, прычэпленымі да пояса, пісталетамі і рацыямі.
Рыжык (вызірнуўшы з будкі): Ррр…
Першы міліцыянт: Што тут за зборышча?
Сяргей: Ды так, стаім вось — гамонім.
Першы міліцыянт: Гамоніце? Зараз, птамаць, я вам пагаманю. Не ведаеце, што збірацца больш за
трое, пагатоў гаманіць, жэстачайшэ забараняецца? Гэта ўжо масавае мерапрыемства,
дэманстрацыя, на правядзенне якой патрабуецца дазвол выканаўчай улады.
Сяргей: Якой-якой улады?
Першы мяліцыянт: Выканаўчай, птамаць.
Другі міліцыянт: Сельсавета.
Сяргей: А, сельсавета!
Рыжык (з будкі): Ррр…
Першы міліцыянт: Якое караецца паводле адміністрацыйнага артыкула: «Парушэнне парадку
арганізацыіі альбо правядзення масавых мерапрыемстваў» — да трыццаці базавых велічынь.
Сяргей: Не, не ведалі.
Першы міліцыянт: Як?
Зоя: Далібог першы раз чуем.
Першы міліцыянт (да другога): Не, ну ты бачыў іх? Яшчэ, птамаць, наракаюць, што мы да іх як звяры
ставімся. Збіралі ж усіх у клубе і па хатах затым хадзілі, тлумачылі, што да чаго і па чым — зноў тое
самае.
Другі міліцыянт: Я не я, і хата не мая.
Першы міліцыянт: Во-во.
Сяргей: Ну забыліся, галовы ж з дзіркамі.
Першы міліцыянт: Гэта праўда.
Сяргей: Нічога не зробіш, бо каб былі не дзіравыя, дык, нябось, тут не ашываліся б, а даўно б (махае
ўбок рукой)… пырх — і шукай ветру ў полі. Дык колькі гэта, трыццаць базавых велічынь, у грошах?
Першы міліцыянт: Атрымаеш — даведаешся. Усё, марш адсюль, каб мы вас больш не бачылі.
Зоя: Дык што, ужо нельга суседу да суседа зайсці, слова сказаць?
Першы міліцыянт: Чаму нельга? У нас прававая, дэмакратычная дзяржава, у якой, птамаць, усё льга.
Ідзіце вунь у хату (ківае галавой на хату), там сустракайцеся і размаўляйце колькі ўлезе. Толькі, зноў
жа, ціха, каб на вуліцы чуваць не было.
Зоя: Божа мой, божа, што ж гэта робіцца, няўжо мы ўжо не людзі?
Першы міліцыянт: Зараз я табе пакажу, і што робіцца, і якія вы, птамаць, людзі.
(здымае з пояса дручок)
Сяргей (пацягнуўшы Зою за руку): Хадзем, хадзем ад граху далей.
Зоя, Люда і Сяргей ідуць у хату.
Першы міліцыянт: Стаяць!
Сяргей (абярнуўшыся): Што яшчэ?
Першы міліцыянт: Чаму не на працы?
Сяргей: Выходны ў мяне.
Першы міліцыянт (паказаўшы дручком на Зою): А яна?
Зоя: Яна на ферме.
Першы міліцыянт: І што?
Сяргей: Ёй вечарам на дойку.
Першы міліцыянт: Файна. Адна ўвесь дзень бакі адлежвае, у другога выходны. Выходныя ім яшчэ
даюць. Я ім надаваў бы выходных, наеліся б у мяне да ўсрачкі. Мы ж во без выходных укалваем, як на
галерах, і нічога, толькі крапчэем. Вось, птамаць, дзе дармаеды, дык дармаеды. Гэта іх прэзідэнт
распесціў. Няньчыцца з імі, як з малымі дзецьмі, паблажкі дае, саступае. Яшчэ крыху — і соплі пад
носам выцірацьме. А яны, думаеш, дзякуй скажуць? Што ты! Наадварот: усё нечым незадаволеныя,
усё ім не тое, не па губе, не па-іхняму, усяго, птамаць, мала. Ды яшчэ бунтаваць мерацца. Але мы ім
набунтуем, хай толькі паспрабуюць, дазнаюцца, па чым фунт ліха. Усё, каб я вас болей не бачыў, інакш
за сябе не адказваю (пагражае дручком). Лічу да трох. Раз…
Рыжык (з будкі): Ррр…
Сяргей: Хадзем, бабы, кабыла з ваўком цягалася — хвост і грыва засталася.
Першы міліцыянт: Што ты сказаў, ану паўтары?
Сяргей: Нічога, гэта прымаўка такая народная.
Першы міліцыянт: Глядзі, дагаворышся. (да Люды) А з табой у нас будзе асобная размова.
Люда: Чаго вы ад мяне хочаце?
Першы міліцыянт: Чаго хочам? Каб ты дзясятаму заказала цераз платы скакаць і рукамі размахваць.
Люда: Гэта не я.
Першы міліцыянт: А хто?
Сяргей: Чорт.
Першы міліцыянт: Які яшчэ чорт?
Сяргей: Звычайны, з хвастом і рожкамі (паказвае на сабе, з якім хвастом і рожкамі).
Першы міліцыянт: Чорт? З хвастом і рожкамі? Што вы мне тут кулі заліваеце?
Сяргей: І нічога не заліваем. Яна пад яблыняй спала, калі ён у яе ўлез. Ну а затым якраз прэзідэнт
праязджаў, цераз плот і перакінуўся. Таму яна не вінаватая.
Другі міліцыянт: А махаў хто, таксама чорт?
Сяргей: Ён, ён.
Першы міліцыянт: Добра, разбярэмся.
Зоя, Люда і Сяргей заходзяць у хату.
Рыжык (з будкі): Ррр…
Першы міліцыянт (па рацыі): Дуб два! Дуб два! Я асіна восем! Прыём.
Голас па рацыі: Дуб два на сувязі. Далажыце абстаноўку.
Першы міліцыянт: Дакладваю: усё спакойна, нідзе нічога ніякага.
Голас па рацыі: За платы, за платы зазірайце.
Першы міліцыянт: Слухаюся!
Голас па рацыі: Пры неабходнасці страляйце без папярэджання.
Першы міліцыянт: Ёсць страляць без папярэджання.
Голас па рацыі: Усё, канец сувязі. Прыём.
Першы міліцыянт: Прыём. (да другога міліцыянта) Чуў?
Другі міліцыянт: Чуў.
Міліцыянты адыходзяць.
Да весніц падыходзіць Юля, прывабная дзяўчына, у джынсах і кофтачцы, са школьнай сумкай.
Юля (крычыць і махае сумкай): Рыжык! Рыжык!
Рыжык (высунуўшыся з будкі, радасна): Гаў, гаў, гаў!!!
Але тут вяртаецца другі міліцыянт.
Рыжык: Ррр… (хаваецца)
Другі міліцыянт: Юля!
Юля: Што?
Другі міліцыянт: Вечарам выйдзеш?
Юля: Не ведаю.
Другі міліцыянт: Я буду чакаць.
Юля: Мама не пускае.
Другі міліцыянт: Каля дуба.
Юля: Іспыты ж ідуць, рыхтавацца трэба.
Другі міліцыянт: А на танцы ў суботу прыйдзеш?
Юля: Ну, можа, прыйду.
Другі міліцыянт: Не, ты напэўна скажы.
Юля: А калі мама не пусціць?
Другі міліцыянт: Што ты ўсё: мама ды мама, што ты яе слухаеш?
На ганак выходзіць Зоя.
Зоя: Юля!
Юля: Бягу, мама.
Юля бяжыць у хату.
Другі міліцыянт праводзіць яе пажадлівым позіркам.
Падыходзіць першы міліцыянт.
Рыжык (з будкі): Ррр…
Першы міліцыянт: Вока на дзеўку паклаў?
Другі міліцыянт: Ну… гэта…
Першы міліцыянт: Ласы кавалачак.
Другі міліцыянт: Эээ…
Першы міліцыянт: Што, упіраецца?
Другі міліцыянт: Я…
Першы міліцыянт: Кінь. Усе яны напачатку такія. Дручком паміж лапатак перацягні раз-другі,
нябось, як шоўкавая стане, сама ногі рассуне. Праверана, хлопец, на практыцы і неаднаразова.
Другі міліцыянт: Ды не, падабаецца яна мне, я жаніцца хачу.
Першы міліцыянт: Пагатоў. Увогуле, скажу табе, як старэйшы і тое-сеё пабачыўшы на гэтым ляццкім
свеце таварыш: з бабамі інакш нельга. Вось выпадак і не з кніжак там нейкіх альбо кіна, а з самага што
ні на ёсць жыцця, ягонай, гэтак кажучы, гушчы, прытым майго асабістага. Ну, спадабалася дзеўка —
пагуляў крыху і пабраліся шлюбам. Каханне і ўсё астатняе, увогуле як у людзей. Але слухай, што далей.
Аднойчы прыходжу вечарам пасля службы дахаты, а яна ляжыць, разваліўшыся на канапе, як карова.
У пакоі не прыбрана, вячэрай нават не пахне. Я адразу па-харошаму: што, маўляў, такое здарылася?
Нічога, адказвае, проста замарылася, на трох аперацыях адстаяла, ног не чую. Яна тады медсястрой у
шпіталі хуткай дапамогі працавала. Ага, ну што ж, думаю, трэба вучыць і неадкладна, бо ўвойдзе ў
звычку і так ужо пацягнецца. Бяру дручок і як перацягнуў знячэўку па срацы: а-та-та, курва, тваю матку!
З таго самага вечара як падмянілі бабу: замарылася на працы ці не замарылася, прасядзела паўночы
каля хворага дзіцяці альбо яшчэ нешта, а выконвае свае абавязкі як належыць і ў тэрмін. Гэта значыць,
каб у кватэры ні пылінкі, ні парашынкі, я ў належную гадзіну быў накормлены і ў ложку задаволены на
ўсе сто. Паабнасілася, праўда, за апошнія гады, прывяла, але ж з гэтым нічога не паробіш, як толькі на
маладзейшую не памяняць. Вось якое яно, хлопец, сапраўднае жыццё. А ты: выйдзеш не выйдзеш,
прыйдзеш не прыйдзеш, сю ды сю. Не сюсюкаць трэба, а справу рабіць. Ці паняў?
Другі міліцыянт: Паняў.
Першы міліцыянт: То гайда за платамі паглядзім, мо якую шлюндру выявім.
Міліцыянты адыходзяць.
Некаторы час на сцэне нікога няма, потым з хаты выходзіць Юля, пераапранутая па-хатняму,
Сяргей, Люба і Зоя.
Зоя (да Юлі): Насып, дочка, курам зярна і вады падлі.
Юля: Добра, мама. Але спачатку Рыжыка напаю. Рыжык!
Рыжык (з будкі): Гаў, гаў!
Сяргей (кіўнуўшы галавой на будку): Во гарачыня, носа нават не высоўвае. Але, хадзем, жонка, і мы
абходжвацца (абдымае Люду за талію). Ды не пераймайся ты, таксама мне злачынца найшлася.
Люда: Ай, што мне ўжо тое абходжванне, усё роўна ў Сібір?
Сяргей: Ідрыт маю за язык, я ж жартаваў.
Люда: Не, не.
Сяргей: Далібог жартаваў, крыж пацалую.
Зоя: І праўда Люда, супакойся.
Сяргей: Чуеш! Ды каму ты, акрамя мяне, патрэбная?
Чуваць голас першага міліцыянта:
«Дуб два! Дуб два! Асіна восем слухае. Што? Едзе?.. Паўтарыце… Ёсць забяспечыць праезд».
Зоя (глядзіць у бок шашы): Хто едзе?
Сяргей: Відаць, сам.
Да весніц падбягае першы міліцыянт, за ім другі.
Рыжык (з будкі): Ррр…
Першы міліцыянт (крычыць): Пайшлі! Пайшлі! (Забягае на падворак, адчапляючы ад пояса на
хаду дручок.)
Сяргей: Чаго пайшлі, куды?
Другі міліцыянт (забягаючы на падворак, услед за першым): У хату! Бягом! Усе!
Першы міліцыянт: Не, адставіць хату. (да другога міліцыянта, паказаўшы дручком на хлеў)
У хлеў іх, а то, чаго добрага, у вокны заглядаць пачнуць.
Другі міліцыянт кідаецца да хлява і, адкінуўшы кручок, цягне на сябе дзверы.
Чуваць рохканне свіней.
Першы міліцыянт (кіруючы дручком): Ну, варушыцеся, птамаць. У хлеў! У хлеў!
Зоя (ламаючы рукі): А божухна свенты!
Юля: Мама! (плача)
Люда: Сяргей!
Сяргей: Так нам і трэба.
Другі міліцыянт: Давай, давай! Не размаўляць!
З будкі выскоквае Рыжык і хапае першага міліцыянта за лытку.
Першы міліцыянт віскоча як рэзаны: Ааа... ёёё… птамаць!!!
Затым, злаўчыўшыся, выцягвае Рыжыка дручком.
Рыжык скавыча і кідаецца ў будку.
Між тым Юля, Зоя, Сяргей і Люда заходзяць у хлеў, і другі міліцыянт зачыняе за імі дзверы
на кручок.
Першы міліцыянт (аглядае парваную калашыну): Сабаку, птамаць, нацкавалі. Так ім гэта не мінецца.
Будзеш сведкам. Нападзенне на прадстаўніка органа ўлады пры выкананні ім службовых абавязкаў.
Другі міліцыянт (заклапочана): У бальніцу трэба.
Першы міліцыянт: Навошта?
Другі міліцыянт: Для суда, пакусы зняць.
Першы міліцыянт: Ай, час толькі марнаваць. У судзе нам і на слова павераць.
Другі міліцыянт: А калі сабака шалёны?
Першы міліцыянт: Наўрад, ён жа не валацужны.
Другі міліцыянт: Усё роўна прыстрэліць не зашкодзіць.
Першы міліцыянт: Слушна. Але цяпер не да гэтага. Сам едзе. Высоўваемся на пазіцыю.
Міліцыянты ідуць з падворка і шыхтуюцца ля весніцаў. Тут з левай кулісы выходзіць прывід
энкавэдыста з наганам у руцэ, а з правай — прывід эсэсаўца з агнямётам. Падышоўшы да хлява,
прывіды заглядваюць у шчыліны ў дзвярах. А з боку шашы чуваць нарастаючы шум картэжа,
які ачольвае міліцэйская машына з улучанымі гукавым і светлавымі сігналамі. Першы і другі
міліцыянты выструньваюцца і салютуюць. Картэж ляціць міма.
ЗАСЛОНА.
| 
